Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Lideri Muharrem Kılıç, uygar hal nedeniyle bekara konut vermeyen şahıslara karşı idari yaptırım uygulandığını belirterek, “Hem mülk sahibine, hem emlakçıya ayrımcılık talimatını uyguladığı için, hem de ilgili web sayfasının hizmetini sunan kuruluşa en üst seviyeden idari yaptırım cezası uyguladık. Bu yılın değerleme oranına nazaran 90’ar bin TL para cezası verdik” dedi.
TİHEK Lideri Kılıç, kurumun cinsiyet, siyasi görüş, pürüzlük durumu ve uygar hal üzere çeşitli ayrımcılık bahislerindeki çalışmaları ile ilgili DHA’ya konuştu.
“Birincisi, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, ikincisi, bir eşitlik kurumu olarak ayrımcılıkla uğraş edilmesi, üçüncüsü ulusal tedbire vazifemiz. Yani hapishaneler, özgürlüğünden yoksun bırakılmış şahısların tutuldukları yerler, yeniden muhafaza altında tutulan şahısların bulundukları yerlere haberli habersiz ziyaretler yapıyoruz. Kontrol düzeneği olarak vazife yapıyoruz. Bilhassa insan hakları alanında rastgele bir ferdi müracaat almıyoruz; ancak resen inceleme yetkimiz var. Hak ihlallerine ait rastgele bir müşahedemiz üzerine, hak ihlallerini inceliyoruz. Tematik raporlar yayımlıyoruz. Her yıl hem Cumhurbaşkanlığı hem de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne yıllık insan hakları raporumuzu sunuyoruz.”
“90 bin liraya kadar para cezası vermemiz kelam konusu”
Ayrımcılıkla gayret noktasında, cinsiyet, ırk, renk, din, lisan, etnik köken, uygar hal, servet, engellilik üzere temellerde müracaatları kabul ettiklerini aktaran Kılıç, “Karar organı alarak bu noktadaki ayrımcılık müracaatlarını inceliyor, karara bağlıyoruz. Bu noktada yaptırım yetkimiz var. Hem gerçek şahıslara hem kamu hukukî şahıslarına hem özel hukuk hükmî şahıslara rastgele bir ayrımcılık üzerine yapılan müracaatta, ihlal kararı verirsek 90 bin liraya kadar para cezası verme yetkimiz kelam konusu” dedi.
“Ev sahibi, emlakçı, WEB sayfasına yaptırım uyguluyoruz”
Kılıç, TİHEK’e sıklıkla yapılan müracaatlara ait şu bilgileri paylaştı:
“Ağırlıklı olarak cinsiyet, siyasi görüş, engelli, uygar hal temelinde ayrımcılıklar olmak üzere birçok mevzuda müracaat oluyor. Kurumumuza geçen yıl 2 bin 22 müracaat gerçekleşti. Uygar hal temelinde ayrımcılık açısından baktığımızda, kira ülkemizin gündeminde de yer alıyor. Mesken sahiplerinin ya da emlakçıların, aracı kurumların, hatta kiralama ilanlarının yapıldığı web sayfasının idari mali sorumluluğuna karar verebiliyor kurumumuz şayet ihlal varsa. Bu nasıl ortaya çıkıyor? Mesela şahsa bekar olduğu için meskenini kiralamak istemiyor konut sahibi. Mülkiyet hakkı, korunan temel haklardan bir tanesi. Kanunumuzda ve memleketler arası kontratlarda de yer aldığı üzere ayrımcılığın yapılmaması gerekiyor. Bu doğrultuda eşitlik prensibi çerçevesinde kişinin ister uygar hal temelinde, ister zenginliği, serveti temelinde, ister engellilik temelinde bu hizmetin sunulmaması üzerine biz idari yaptırım uygulayabiliyoruz. Mesela öğrencilerden uygar hal temelinde, tekrar ayrımcılık kapsamında yapılan müracaatlar oluyor. Bu noktada vermiş olduğumuz çokça karar var. Buna ait ihlal kararlarımız kelam konusu. Bilhassa bu kiralamaların yapıldığı web sayfalarında da kimi vakit ayrımcılık sözleri yer alabiliyor. Onlara ait de bu talimatı uygulayan emlakçılara da idari yaptırım uyguluyoruz.”
Kılıç, 6 Şubat’taki deprem felaketinin akabinde kiralama ile ilgili kuruma gelen ayrımcılık müracaatlarının, ikinci sırada yer aldığını belirterek, yapılan denetim ve raporlamalara ilişkin bilgileri paylaştı. Kılıç, “Bu noktada idari para cezası veriyoruz. Deprem sonrasında artan nüfus hareketliliğinden dolayı, özellikle birtakım büyük kentlerimizde kiralama ve barınma hakkı konusunda önemli manada meselelerle karşılaştık. Depremzedelere yönelik olarak birtakım şikayetler aldık. Depremzedelere meskenin kiralanmaması gibi ev sahipleri tarafından. Buna ait bir raporlama yaptık” dedi.
“En üst seviyeden ceza uyguladık”
Kılıç, uygar hal temelinde ayrımcılık yapan konut sahibi, web sayfası hizmeti sunan kuruluşa ve emlakçıya en üst derecede ceza verdiklerini belirterek, “Özellikle vermiş olduğumuz yaptırımlardan bir tanesi; hem mülk sahibine, hem emlakçıya ayrımcılık talimatını uyguladığı için hem de ilgili web sayfasının hizmetini sunan kuruluşa en üst seviyeden idari yaptırım cezası uyguladık. Bu yılın değerleme oranına nazaran 90’ar bin TL civarında bir para cezası verdik. Para cezasını vermemizin nedeni, ihlalin ortaya çıkması. Kişinin bekar olmasından dolayı, uygar halinden dolayı mesken kiralayamamasından ötürü, bu meskenin yalnızca evli olanlara verileceği, bekar olanlara kiralanmayacağına ait beyanlar üzerine ilgili başvuranın şikayeti doğrultusunda vermiş olduğumuz bir karardı. Bu tavır ve halin ayrımcılık yasağı ihlali olduğunu tespit etmiş oluyoruz. Bu doğrultuda karar veriyoruz” diye konuştu.
“Kira artışlarına ait raporlama yaptık”
Deprem felaketinin akabinde bölgede hazırlanan rapora değinen Kılıç, şu tabirleri kullandı:
“Deprem sonrasında ortaya çıkan kira artışlarına da bağlı biçimde, barınma hakkı bağlamında konut kira artışlarına ait tematik bir raporlama yaptık. Yalnızca insan hakları çerçevesinde barınma hakkına ait tespitler değil, tıpkı vakitte bilhassa toplumun dezavantajlı ya da kırılgan kesitlerine ait ortaya çıkabilecek hak ihlallerini dikkate aldığımız bir rapor oldu. Birinci planda temel sorun burada şahısların süreksiz de olsa barınma hakkına ait, sağlıklı bir konuta erişim noktasında kısıtların ortadan kaldırılabilmesi ismine tespitlerimiz oldu. Sarsıntı sonrasında ortaya çıkan data ve bilgiler doğrultusunda fahiş kira artışlarının, barınma hakkını zedelediğine ve bilhassa servet temelinde daha çok da uygar hal temelinde ayrımcılıkların ortaya çıktığına ait tespitlerimizi bu raporda söz etmiş olduk.”
Kılıç, 2023’te kuruma müracaat sayısının ise bin 635 olduğunu, müracaatların yüklü olarak mahkumlardan geldiğini söyledi. (DHA)
Bir önceki yazımız olan İngiltere'deki kıdemli tabipler ekimde yine greve gidecek başlıklı makalemizde Doktorlar ve Grev hakkında bilgiler verilmektedir.
