Özge Özdemir
BBC Türkçe
“Kapitalizmde iki biçimde hayatta kalabiliyorsun, ya beyin gücünü satarak ya da kas gücünü satarak… Bir şeyi metaya dönüştürüp onu satman gerekiyor sonuçta…”
Bu kelamlar, OnlyFans platformuna Türkiye’de erişimin engellendiği devirde paylaşımlarıyla tartışılan içerik üreticilerinden Pedro’ya* ilişkin.
İçerik üreticilerinin abonelerine özel paylaşımlar yapmasını sağlayan OnlyFans, yalnızca Türkiye’de değil dünyada da tartışılan platformlardan biri.
Pandemiyle birlikte hem içerik üreticilerinin ve hem de kullanıcıların istek göstermesiyle popülerleşen platform, Amerikan New York Times gazetesinin tabiriyle “seks işçiliğini dönüştürdü”.
Ücretsiz porno içerik barındıran öbür sitelerin tersine OnlyFans’te şahsa özel içeriğin üretilmesinin yolu açılıyor.
Türkiye’de siteye erişimin engellendiği devirde toplumsal medyada OnlyFans’in kapatılması için bir dilekçe kampanyası düzenlenmişti.
Bu dilekçede Türkiye’deki ekonomik durum yüzünden gençlerin berbat etkilendiği belirtilerek, “OnlyFans isimli ahlaksız platformun kitle nezdinde özendirilmesi, toplumu ahlaksız metotlarla, kolay para kazanma konusunda teşvik etmektedir” tabiri yer aldı.
OnlyFans’te içerik üreten Pedro ve Süt* çifti, bu platformun kolay para kazanmayı sağladığı savını reddediyor.
Pedro, toplumsal medyada maruz kaldıkları linç kampanyalarını ve aldıkları mevt tehditlerini örnek göstererek bunun hiç de sanıldığı üzere kolay bir iş olmadığını söylüyor.
Süt ise bu tezlerin kökeninde aslında para kazanmalarından duyulan rahatsızlığın bulunduğunu öne sürüyor:
“İnsanlar bizim para kazanmamızdan rahatsız oluyor aslında. ‘Nasıl bir fotoğrafını koyarak 1-2 bin lira kazanırsın? Hayır, kazanamazsın’ diyorlar.”
“Kadın düşmanı politikalar”
İngiltere, pandeminin akabinde enflasyonun artması yüzünden geçim ıstırabı yaşayanların OnlyFans’e içerik üretmeye başladığı ülkelerden biri.
İngiliz Seks Çalışanları Kolektifi isimli küme geçen yıl, hayat pahalılığının artması nedeniyle OnlyFans’e katılmak için kendilerinden yardım isteyen bayanların sayısının bariz halde arttığını açıklamıştı.
Kolektif, bu cins sitelerde para için cinsel içerik paylaşan şahısların, uzun mühlet çalışmak zorunda kalma, taciz ve takip edilme üzere risklere açık hale geldiği ihtarında bulunuyor.
Porno dalı için olduğu üzere OnlyFans için de en çok bayan içerik üreticisi olduğundan, bayan vücudunun metalaşmasına yol açtığı tartışmaları yapılıyor.
Siyaset Bilimci Yasemin Özgün, bayan vücudunu metalaştıranın aslında ataerkil sistem ve bu sistemin kapitalizmle farklı periyotlarda yaptığı işbirliklerinin olduğunu vurguluyor.
Özgün’e nazaran Türkiye’de OnlyFans ile ilgili yapılan tartışmalar ise bu platformların özgürlük ve güvenlik meseleleri üzerinden değil de, Türk aile yapısının tehdit edilmesi, kamu ahlakının bozulması üzere muhafazakar ve milliyetçi argümanlar üzerinden yapılıyor:
“Halihazırda bayanları ikinci sınıf vatandaş olarak gören, konuta, kocaya, babaya, erkeklere mahkum eden bayan düşmanı siyasetler, Onur Yürüyüşlerini yasaklayan, LGBTİ+ bireyleri nefret telaffuzuyla amaç gösteren, bayan ve LGBTİ+ düşmanlığını körükleyen bir lisan tekrar üretiliyor.”
“Kadın istihdamı artırılmalı”
Süt, bayan vücudunun metalaştırılması argümanlarına katılmıyor.
Dijital platformlarda diğer bir kimlik yarattığını ve bunun gerçek kimliğiyle birebir olmak zorunda olmadığını söylüyor.
Finlandiya’nın Turku Üniversitesi’nde akademisyen olan ve pornoyla ilgili araştırmaları bulunan İhsan Asman, “OnlyFans elbette ki vücudu metalaştıran bir sistem, sonuçta ‘seksi’ olarak kodlanmış vücutların merkezinde olduğu birtakım içeriklerin, arz-talep ilgisi doğrultusunda alışverişi kelam konusu” diyor ve ekliyor:
“Ama günümüzde insan vücudunun aşikâr temsilleri, aslında genel çizgileriyle kadın-erkek ayırt etmeksizin metalaşmış durumda. Hasebiyle şayet bu durumu bir sorun olarak tanımlıyorsanız, bu sorun OnlyFans ile başlayan ve onunla sonlu olan bir sorun değil.”
Asman’a nazaran bayan istihdamının Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalamasının bile altında kaldığı Türkiye’de asıl olarak öncelik, ekonomiyi düzeltmek ve bayanlara daha fazla istihdam alanı açmak olmalı.
OnlyFans içerik üreticilerine karşı oluşturulan nefret telaffuzunun dini ve kültürel saikleri dışında sınıfsal sebepleri de olduğunu söyleyen Asman, “Bu üslup ‘kestirme yoldan’ para kazanmak, bireylere toplumda dikey hareketlilik imkanı tanıyor, yani en kolay tabirle sınıf atlamalarını kolaylaştırıyor” diyerek asıl bunun reaksiyon doğurduğunu aktarıyor.
Çocuklar ve bayanlara yönelik şiddete ve tacize açık bir alan
Diğer yandan OnlyFans’in içerik üreticileri için teşkil ettiği tehlikeler göz arkası edilemeyecek boyutlarda.
OnlyFans’in, seks çalışanlarının dışarıdaki çalışma şartlarına göre daha inançlı bir alan yarattığı öne sürülüyor, müşterileriyle yüz yüze gelmedikleri için daha inançlı bir çalışma alanı yarattığı lanse ediliyor.
2016 yılında İngiltere’de yapılan bir çalışmada online çalışan seks personellerinin yüzde 47’si tacize ya da diğer hatalara maruz kaldıklarını aktarmıştı.
OnlyFans’in güvenlik açısından teşkil ettiği en büyük güvenlik meselesinin temelinde ise çocuklar yer alıyor.
BBC, iki yıl evvel yaptığı bir araştırmada OnlyFans’in, çocukların cinsel içerikli görüntüler çekip satmasının önüne geçmekte yetersiz kaldığını ortaya koymuştu.
18 yaş altındaki çocukların düzmece kimlikle hesap açabildiği görülmüş, polis büyükannesinin pasaportuyla hesap oluşturan 14 yaşındaki bir çocuğa rastladıklarını açıklamıştı.
Siyaset Bilimci Yasemin Özgün’e nazaran, OnlyFans üzere platformların sunduğu bu risklerin ve tehlikelerin önüne geçmek için yasaklamak ya da erişimi engellemek sorunu çözmüyor; tüzel tahliller bulmak gerekli:
“Bu şirketlerin, çocukların istismarını önlemeleri için, bayan ve LGBTİ+’lara yönelik her tipten siber taarruz ve tacizlere karşı güvenlik tedbirlerini artırmaları için hukuksal düzenlemeler yapılması, gerçek yaptırımlarda bulunulması en acil tedbirler olarak görünüyor.”
Sadece yüzde 10’u gelirin yüzde 73’ünü kazanıyor
Sitede para kazanmak da o kadar kolay değil; daha çok para kazanmak için daima taviz vermeniz gerekebiliyor.
OnlyFans kullanıcılarından yüzde 20 komite alıyor.
Girişimlere danışmanlık yapan Thomas Hollands’ın hesaplarına nazaran OnlyFans’te yüzde bir oranındaki içerik üreticisi platforma gelen paranın yüzde 33’ünü kazanıyor.
En zirvede yer alan hesapların yüzde 10’u ise bütün paranın yüzde 73’ünü elde ediyor.
Bu da küçük içerik üreticilerinin yüksek meblağlar kazanamadığını gösteriyor.
“Ama’lardan sonrası ahlak bekçiliği”
Süt ve Pedro, kendilerini içerik üreticisi olarak tanımlıyor.
Süt, sevgilisi Pedro ile en çok aldıkları reaksiyonun “ahlak, örf ve adet” üzere kavramlar etrafında şekillenmesinden dolayı öfkeli.
Türkiye’de bayan olmanın, seküler ya da dindar, her bölümden bayan için güç olduğunu söyleyen Süt “Toplumun ahlakını ve aile yapısını bozuyorlar, İslam’la dalga geçiyorlar” üzere suçlamalara ait, “Ben bir bireyim, ve bunların hiçbirine uymak zorunda değilim” diyerek cevap veriyor.
Özgür bir ülkede yaşadığını vurgulayan Süt, en çok da “Seni anlıyorum, ama” cümlesinden sonra sarf edilen “ama”lardan şikayetçi:
“Hep lakin, fakat, ama… Ama’dan sonrası her vakit seni anlamadığını, seni umursamadığını, yalnızca ahlak bekçiliği yapmak için orada olduğunu gösteriyor. Özgür bir ülkede olmanın bedelini biliyorum ve kendi hayatımı topluma nazaran şekillendirmeyeceğim.”
*Takma isimler.
Bir önceki yazımız olan Mehmet Tezkan: AKP lokal seçimde İstanbul, Ankara, Adana, Antalya, Eskişehir, Mersin'i de alırsa Türkiye, Rusya olur başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
