Joe Tidy
BBC Sanal Dünya Muhabiri
Uluslararası savaş konvansiyonlarına uyulmasını denetlemek ve gözlemlemekten sorumlu kuruluş Milletlerarası Kızılhaç Komitesi (ICRC) tarihinde birinci defa çatışmalar ve savaşlarla alakalı sivil hackerlar (internet korsanları) için bir etik kurallar rehberi yayınladı.
Örgüt, Ukrayna savaşı patlak verdiğinden beri giderek artan sayıda insanın “vatansever” siber çeteler kurduğu ya da katıldığı ihtarında bulundu.
Kızılhaç tarafından sıralanan 8 etik kural ortasında hastanelerin sistemlerine saldırılmaması, denetim edilemez biçimde yayılan hackleme programları kullanılmaması ve sivil halk ortasında terör tesiri yapacak tehditlerde bulunulmaması da var.
Fakat bu kuralların yaptırım gücü bakımından soru işaretleri var. Birtakım sibet çeteler BBC’ye bu kuralları dikkate almayacaklarını söylediler.
Hackerlara ikazlar: Faaliyetleriniz sivil hayatları tehlikeye atabilir
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1949 yılında hazırlanan ve savaş kurallarını düzenleyen Cenevre Sözleşmeleri’nin (1949)hayata geçirilmesini denetleyen Kızılhaç, internet korsanlarının savaş ve çatışmalarda izleyeceği kuralları içeren rehberi hacker kümelerine yolluyor ve uyarıyor: Faaliyetleriniz, kendinizinkiler de dahil sivil insanların hayatlarını tehlikeye atabilir.
Yurtsever gayelerle yapılan hackleme faaliyetlerinin hacminde geçtiğimiz 10 yıl içerisinde büyük bir artış meydana geldi. Kızılhaç açıklamasında bir örnek olarak 2013 yılında Batılı medya kuruluşlarına yönelen Suriye yanlısı hackleme teşebbüsleri de hatırlatılıyor.
Fakat Kızılhaç Hukuk Danışmanı Dr Tilman Rodenhauser, Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından bu yana dünya çapında bu tıp faaliyetlerin tasa verici bir süratle yine yükseldiğini söylüyor.
“Bazı uzmanlar siviller tarafından yürütülen hackleme faaliyetlerinin teknik olarak çok gelişkin olmadığını ve kayda kıymet bir tesiri olmayacağını düşünüyorlar. Lakin (Ukrayna-Rusya çatışmasında) iki tarafta da izlediğimiz birtakım kümeler çok büyük ve bunlar bankalar, şirketler, eczaneler, hastaneler, demiryolları ve devlet dairelerinin işlerini kesintiye uğratmayı başardılar.”
Kurallar neler?
- Siber hücumları sivil amaçlara yöneltmeyin
- Askeri ve sivil kurum ve bireyleri ayrım gözetmeden etkileyecek ve ziyan verebilecek teknikler ve araçlar ya da berbat maksatlı yazılım kullanmayın
- Askeri bir gayeye siber hücum planlarken, hücumun siviller üzerindeki beklenen maksatlarını en aza indirecek bütün tedbirleri alın
- Hastaneler, tıbbi ve insani yardım maksatlı kurumları hedeflemeyin
- Sivil nüfusun ömrünü sürdürebilmesi için vazgeçilemez olan, ya da onlar için tehlikeli sonuçlar yaratacak gayelere siber taarruz yöneltmeyin
- Sivil halk ortasında terör paniği yaratacak şiddet hareketi tehditlerinden kaçının
- Uluslararası insan hakları maddelerinin ihlalini kışkırtmayın
- Düşman uymasa bile siz bu kurallara uyun
Kızılhaç hükümetleri de hackleme faaliyetlerini sınırlamaları ve bu mevzudaki maddelerini sıkılaştırmaya çağırıyor.
Ukrayna savaşının sivil ve askeri hackleme ortasındaki hudutları düzgünce bulanıklaştırdığı gözleniyor. Örneğin Ukrayna’da oluşturulan Ukrayna İnternet Ordusu üzere sivil kümeler hükümet tarafından da Rus gayelerine saldırmaya teşvik ediliyor.
Ukrayna İnternet Ordusu kümesinin Telegram kanalının 160 bin üyesi var ve bu küme demiryolları ve bankalar üzere kamu hizmetlerini maksat alıyor.
BBC’nin ulaştığı bu kümenin sözcüsü Kızılhaç kurallarını uygulayıp uygulamayacaklarına şimdi karar vermediklerini söyledi. Küme kendi kararıyla daha evvel sıhhat hizmeti veren kuruluşları hedeflemeyi yasaklamıştı ancak sivil hayat üzerinde tesirde bulunacak birtakım hareketlerden kaçınılamayacağını söylüyor.
Grubun sözcüsü “Kuralları uygulamak, taraflardan birini dezavantajlı duruma düşürebilir” dedi.
Rusya içinde de emsal büyük kümeler oluştu ve onlar da Ukrayna ve müttefiki olan ülkelerdeki maksatlara sivil halkı, sıhhat hizmetlerini etkileyebilecek taarruzlar yönelttiler.
Telegram kanalının 90 bin üyesi olan Killnet isimli kümenin temsilcisi “Neden Kızılhaç’ı dinleyecekmişim?” diye soruyor.
Killnet direkt ya da dolaylı olarak Rusya hükümetine hizmet ettiği suçlamalarını şiddetle reddediyor.
Diğer yandan son aylarda teknoloji şirketleri ve hükümet sitelerini maksat alan Anonymous Sudan isimli hacker kümesinin bir sözcüsü BBC’ye yeni kuralların “uygulanabilir” olmadığını ve ihlal edilmesinin kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Bir önceki yazımız olan Almanya Federal İçişleri Bakanı: Türkiye ile AB ortasındaki göç muahedesi yenilenmeli başlıklı makalemizde Türkiye hakkında bilgiler verilmektedir.
