Fehmi Koru*
“Dağ fare doğurdu” diyen de var, “Başlangıç için umut verici” diyen de…
Merkez Bankası’nın Para Siyaseti Şurası (PPK), dün, daima düşürülmesine alıştığımız faizin oranını %8,5’tan %15’e çıkarma kararı aldı. Kararın açıklanması sonrası yapılan yorumlar epey karışık.
O karışıklıktan benim çıkardığım sonuç şu: Ekonomiyi sıradan vatandaştan daha yakın takip edenler kararı tatmin edici bulmadılar…
Hayal kırıklığı TL’nin dolar karşısında kısa müddette %4 kadar bedel kaybetmesine yol açmış görünüyor.
Kararı veren PPK üyeleri, kararlarına eşlik eden açıklamalarında, faiz artırımının bundan sonra da devam edeceği imasında bulunuyorlar.
Benim kanaatim şu: PPK dün faizi %15 oranına değil de daha yüksek bir orana artırma hamaseti göstermiş olsaydı da, kararları reaksiyonla karşılaşacak, piyasalar dünkü kadar olmasa bile tekrar de olumsuz reaksiyon verecekti.
Türk iktisadının sorunu vaktiyle ‘faiz’ ile yakından irtibatlıydı tahminen, lakin sorun ortadan geçen müddet içerisinde devasa boyuta ulaştı. Faizde indirim-bindirim iktisatta var olan sorunu ne artırır ne de ortadan kaldırır.
Dünkü karar, yeni hükümetin hazine ve maliye bakanı Mehmet Şimşek’in misyonu üstlendiği gün yaptığı, maksadın ‘refahı artırmak’ olduğu ve bunun yolunun da ‘rasyonel siyasetlerden geçtiği’ vaadine yeniden de zıt düşmeyen bir birinci adım. Temel bundan sonra temel sorunun tahlili için neler yapılacağına bakmak gerekiyor.
Refahın artırılması için atılması gereken pek çok adım var.
Faizin artışı muhalefeti tekrar ‘nass’ konusunu hatırlatmaya sevk etti.
“Nass nerede kaldı?” diye soruluyor…
Aslında, Türkiye’de yaşanan ekonomik ezalara dikkatle yaklaşıldığı takdirde, ‘nass’ ile söz edilen ‘faiz’ ile resmi olarak uygulanan faiz ortasında bir ilinti bulunmuyor.
Enflasyonun resmen %50 civarında olduğu bir ülkeyiz ve bunun altındaki her faiz oranı ‘nass’ ile kastedilen dini yasağın dışında kalır.
Bir tarafıyla, din/ler/in ‘faiz yasağı’ ile önüne geçmek istediği ne ise, Türkiye’de tahammül edilemez boyutlara tırmanan enflasyon tam da onu yerine getiriyor.
Zengini daha varlıklı, yoksulu daha yoksul yaparak…
Yoksulluğu yaygınlaştırarak…
Paradan para kazanmanın ismidir zira faiz.
Önceki hükümet devrinde devreye sokulan ‘kur muhafazalı mevduat’ (KKM) uygulaması bu türlü bir formüldür. Parası olanlar KKM sayesinde kısa müddette mevcut paraları kadar bir getiriye kavuştular.
Merkez Bankası’nın 27 hafta boyunca uyguladığı düşük oranda faiz, yeniden Merkez Bankası’nın teşvikiyle bankalar tarafından müşterilerine teklif edilen KKM yanında çerez parası üzere kalmaktaydı.
Galiba yeni devirde o yanlışlıktan dönülecek.
‘Nass’ konusuna değer verenler, hükümetin 1,5 yıl boyunca uygulanan vahim KKM yanlışlığından dönmesi gerçekse, bunun için bayram edebilirler.
Faiz konusunda hassasiyeti bulunan bireyler ve çevreler dikkatlerini enflasyon üzerinde yoğunlaştırmalı, onun mümkün olduğu kadar aşağıya indirilmesi için verilecek bir çabayı desteklemelidirler.
Enflasyon nasıl aşağıya indirilebilir?
Bu soruya yanıt teşkil edecek tek bir formül var: İktisadın yapısal meselelerini çözmek ve ülkeyi tekrar demokratik yere geri döndürmek…
Demokrasi konusunda girilen yanlışlardan dönülmezse, iktisat görece olarak rayına oturmaya başlasa bile, beklenen ülkü sonuç olan ‘refaha’ ulaşılamayacağı bilinmelidir.
Mehmet Şimşek herhalde bunu bilir.
Peki yapabilir mi?
Onun misyon müddetinin başlangıcında alınan birinci ekonomik karara yöneltilen yansılara bakılırsa, bu soruya çabucak “Yapabilir” yanıtını vermek çok sıkıntı.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Bir önceki yazımız olan Borsa günü yükselişle tamamladı başlıklı makalemizde Endeksi ve Faiz hakkında bilgiler verilmektedir.
